ترجمه قدیمی گویا
|
ترجمه قديمي(كتاب امثال سليمان)
جلوههاي جهالت
اي پسرم، اگر براي همسايه خود ضامن شده، و به جهت شخص بيگانه دست داده باشي، 2 و از سخنان دهان خود در دام افتاده، و از سخنان دهانت گرفتار شده باشي، 3 پس اي پسر من، اين را بكن و خويشتن را رهايي ده چونكه به دست همسايهات افتادهاي. برو و خويشتن را فروتن ساز و از همسايه خود التماس نما. 4 خواب را به چشمان خود راه مده، و نه پينكي را به مژگان خويش. 5 مثل آهو خويشتن را از كمند و مانند گنجشك از دست صيّاد خلاص كن.
6 اي شخص كاهل نزد مورچه برو، و در راههاي او تأمّل كن و حكمت را بياموز، 7 كه وي را پيشوايي نيست و نه سرور و نه حاكمي. 8 اما خوراك خود را تابستان مهيّا ميسازد و آذوقه خويش را در موسم حصاد جمع ميكند. 9 اي كاهل، تا به چند خواهي خوابيد و از خواب خود كي خواهي برخاست؟ 10 اندكي خفت و اندكي خواب، و اندكي بر هم نهادن دستها به جهت خواب. 11 پس فقر مثل راهزن بر تو خواهد آمد، و نيازمندي بر تو مانند مرد مسلّح.
12 مرد لئيم و مرد زشتخوي، با اعوجاج دهان رفتار ميكند. 13 با چشمان خود غمزه ميزند و با پايهاي خويش حرف ميزند. با انگشتهاي خويش اشاره ميكند. 14 در دلش دروغها است و پيوسته شرارت را اختراع ميكند. نزاعها را ميپاشد. 15 بنابراين مصيبت بر او ناگهان خواهد آمد. در لحظهاي منكسر خواهد شد و شفا نخواهد يافت.
16 شش چيز است كه خداوند از آنها نفرت دارد، بلكه هفت چيز كه نزد جان وي مكروه است. 17 چشمان متكّبر و زبان دروغگو؛ و دستهايي كه خون بيگناه را ميريزد؛ 18 دلي كه تدابير فاسد را اختراع ميكند؛ پايهايي كه در زيانكاري تيزرو ميباشند؛ 19 شاهد دروغگو كه به كذب متكلّم شود؛ و كسي كه در ميان برادران نزاعها بپاشد.
20 اي پسر من اوامر پدر خود را نگاه دار و تعليم مادر خويش را ترك منما. 21 آنها را بر دل خود دائماً ببند، و آنها را بر گردن خويش بياويز. 22 حيني كه به راه ميروي تو را هدايت خواهدنمود، و حيني كه ميخوابي بر تو ديدهباني خواهد كرد، و وقتي كه بيدار شوي با تو مكالمه خواهد نمود. 23 زيرا كه احكام (ايشان) چراغ و تعليم (ايشان) نور است، و توبيخ تدبيرآميز طريق حيات است. 24 تا تو را از زن خبيثه نگاه دارد، و از چاپلوسيِ زبانِ زنِ بيگانه. 25 در دلت مشتاق جمال وي مباش، و از پلكهايش فريفته مشو، 26 زيرا كه به سبب زن زانيه، شخص براي يك قرص نان محتاج ميشود، و زن مرد ديگر، جان گرانبها را صيد ميكند. 27 آيا كسي آتش را در آغوش خود بگيرد و جامهاش سوخته نشود؟ 28 يا كسي بر اخگرهاي سوزنده راه رود و پايهايش سوخته نگردد؟ 29 همچنين است كسي كه نزد زن همسايه خويش داخل شود، زيرا هر كه او را لمس نمايد بيگناه نخواهد ماند.
30 دزد را اهانت نميكنند اگر دزدي كند تا جان خود را سير نمايد وقتي كه گرسنه باشد. 31 ليكن اگر گرفته شود، هفت چندان ردّ خواهد نمود و تمامي اموال خانه خود را خواهد داد. 32 اما كسي كه با زني زنا كند، ناقصالعقل است و هر كه چنين عمل نمايد، جان خود را هلاك خواهد ساخت. 33 او ضرب و رسوايي خواهد يافت، و ننگ او محو نخواهد شد. 34 زيرا كه غيرت، شدّت خشم مرد است و در روز انتقام، شفقت نخواهد نمود. 35 بر هيچ كفّارهاي نظر نخواهد كرد و هر چند عطايا را زياده كني، قبول نخواهد نمود.
ترجمه تفسيري
هشدارهاي گوناگون
اي پسـرم، اگر ضامـن كسي شدهاي و تعهد كردهاي كه او قرضش را پس بدهد، 2 و اگر با اين تعهد، خـود را گرفتار ساختهاي، 3 تو در واقع اسير او هستي و بايد هر چه زودتر خود را از اين دام رها سازي. پس فروتن شو و نزد او برو و از او خواهش كن تا تو را از قيد اين تعهد آزاد سازد. 4 خواب به چشمانت راه نده و آرام ننشين، 5 بلكه مانند آهويي كه از چنگ صياد ميگريزد يا پرندهاي كه از دامي كه برايش نهادهاند ميرهد، خود را نجات بده.
6 اي آدمهاي تنبل، زندگي مورچهها را مشاهده كنيد و درس عبرت بگيريد. 7 آنها ارباب و رهبر و رئيسي ندارند، 8 ولي با اين همه در طول تابستان زحمت ميكشند و براي زمستان آذوقه جمع ميكنند. 9 اما اي آدم تنبل، كار تو فقط خوابيدن است. پس كي ميخواهي بيدار شوي؟ 10 ميگويي: «بگذار كمي بيشتر بخوابم! بگذار استراحت كنم.» 11 اما بدان كه فقر و تنگدستي مانند راهزني مسلح بر تو هجوم خواهد آورد.
12 آدم رذل و بدطينت كه دايم دروغ ميگويد،13 و براي فريب دادن مردم با ايما و اشاره حرف ميزند، 14 و در فكر پليد خود پيوسته نقشههاي شرورانه ميكشد و نزاع برپا ميكند، 15 ناگهان دچار بلاي علاجناپذيري ميگردد كه او را از پاي در ميآورد. 16-19 هفت چيز است كه خداوند از آنها نفرت دارد:
نگاه متكبرانه،
زبان دروغگو،
دستهايي كه خون بيگناه را ميريزند،
فكري كه نقشههاي پليد ميكشد،
پاهايي كه براي بدي كردن ميشتابند،
شاهدي كه دروغ ميگويد،
شخصي كه در ميان دوستان تفرقه مياندازد.
هشدار در مورد زنا
20 اي پسر من، اوامر پدر خود را به جا آور و تعاليم مادرت را فراموش نكن. 21 سخنان ايشان را آويزه گوش خود نما و نصايح آنها را در دل خود جاي بده. 22 اندرزهاي ايشان تو را در راهي كه ميروي هدايت خواهند كرد و هنگامي كه در خواب هستي از تو مواظبت خواهند نمود و چون بيدار شوي با تو سخن خواهند گفت؛ 23 زيرا تعاليم و تأديبهاي ايشان مانند چراغي پرنور راه زندگي تو را روشن ميسازند. 24 نصايح ايشان تو را از زنان بدكاره و سخنان فريبندهشان دور نگه ميدارد.
25 دلباخته زيبايي اينگونه زنان نشو. نگذار عشوهگريهاي آنها تو را وسوسه نمايد؛ 26 زيرا زن فاحشه تو را محتاج نان ميكند و زن بدكاره زندگي تو را تباه ميسازد. 27 آيا كسي ميتواند آتش را در بر بگيرد و نسوزد؟ 28 آيا ميتواند روي زغالهاي داغ راه برود و پاهايش سوخته نشود؟ 29 همچنان است مردي كه با زن ديگري زنا كند. او نميتواند از مجازات اين گناه فرار كند.
30 اگر كسي به دليل گرسنگي دست به دزدي بزند مردم او را سرزنش نميكنند، 31 با اينحال وقتي به دام بيفتد بايد هفت برابر آنچه كه دزديده است جريمه بدهد، ولو اينكه اين كار به قيمت از دست دادن همةاموالش تمام شود. 32 اما كسي كه مرتكب زنا ميشود احمق است، زيرا جان خود را تباه ميكند. 33 او را خواهند زد و رسوايي تا ابد گريبانگير او خواهد بود؛ 34 زيرا آتش خشم و حسادت شوهر آن زن شعلهور ميگردد و با بيرحمي انتقام ميگيرد. 35 او تاواني قبول نخواهد كرد و هيچ هديهاي خشم او را فرونخواهد نشاند.
راهنما
باب6 . حاويهشدارهاييدر مورد: كسبدرآمد نامشروعو مشكوك، تنبلي، رياكاريحيلهگرانه، غرور و تكبر، دروغگويي، توليد دردسر، بيتوجهيبهوالدين، روابطنامشروع.